Aktualnie większość usług finansowych świadczonych przez instytucje finansowe korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Opcja opodatkowania VAT dla instytucji finansowych miałaby polegać na możliwości wyboru przez tę instytucję czy transakcje zawierane z innymi podatnikami (B2B) traktować jak dotychczas tj. jako zwolnione od podatku VAT (a konsekwencją tego były brak prawa do odliczenia podatku naliczonego) czy też wybrać opodatkowanie VAT tych transakcji, a co za tym idzie uzyskać prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jednocześnie, dla klientów instytucji finansowych będących konsumentami, co do zasady, nic nie powinno się zmienić i nadal powinny one korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Rozmawiają Profesor Adam Mariański oraz Wojciech Słapczyński.
Kancelaria Prezydenta RP poinformowała, iż Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, której celem jest wprowadzenie tzw. pakietu SLIM VAT 2. Pakiet ten z założenia ma uprościć rozliczanie podatku VAT. Ma również usunąć przestarzałe i niepotrzebne obowiązki spoczywające dotychczas na podatnikach. Powyższe oznacza, że podatnicy powinni zacząć przygotowywać się do zmian, które w większości wejdą w życie już od 1 października 2021 r.
Najważniejsze zmiany wprowadzane pakietem SLIM VAT 2
Wprowadzenie części zmian ma związek z wydaniem dwóch orzeczeń przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie zgodności polskich przepisów podatkowych z regulacjami unijnymi. Zmiany te dotyczą warunków stosowania ulgi na złe długi oraz tzw. szyku rozstawnego przy rozliczaniu podatku VAT przy transakcjach WNT i import usług.
W odniesieniu do ulgi na złe długi przewiduje się zniesienie obecnych warunków, które uzależniają możliwość skorygowania VAT należnego od tego, by dłużnik na moment dostawy towarów lub świadczenia usług oraz na dzień poprzedzający korektę deklaracji przez wierzyciela był zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT oraz nie był w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji. Dodatkowo nowelizacja przewiduje również wydłużenie terminu na skorzystanie z ulgi z 2 do 3 lat. Wprowadzana zmiana stanowi implementację do polskich przepisów tez wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19.
W odniesieniu do WNT i importu usług przewiduje się likwidację warunku uzależniającego odliczenie podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Wprowadzana zmiana związana jest z treścią wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie C-895/19.
Pozostałe zmiany
Pozostałe zmiany, które wprowadza nowelizacja ustawy o VAT oraz ustawy Prawo bankowe dotyczą m.in.:
rozszerzenia liczby okresów, w których podatnik może odliczyć VAT poprzez korektę deklaracji, jeśli upłynął termin na odliczenie podatku „na bieżąco”;
określenia zasad ujęcia korekt obniżających podstawę opodatkowania w przypadku importu usług, WNT oraz dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca;
doprecyzowania zasad przypisania transportu w przypadku transakcji łańcuchowych dotyczących eksportu towarów lub WDT;
wprowadzenia możliwości złożenia zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania dostawy nieruchomości w akcie notarialnym.
Zmiany w korzystaniu z rachunku VAT
Zarówno w ustawie o VAT, jak i w ustawie Prawo bankowe, wprowadza się także zmiany dotyczące korzystania z rachunku VAT. Pakiet SLIM VAT 2 reguluje m.in. kwestie uwalniania środków przeksięgowanych z rachunku VAT na rachunek techniczny, możliwości wydania zgody na uwolnienie środków z rachunku VAT, przelewania środków między rachunkami VAT w różnych bankach, czy zapłaty z rachunku VAT składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne rolników (KRUS).
Co to oznacza dla podatników?
Rozwiązania pakietu SLIM VAT 2 należy ocenić pozytywnie, przewidziano bowiem wiele ułatwień dla przedsiębiorców. Najważniejszymi zmianami są z pewnością te dotyczące likwidacji warunków do skorzystania z ulgi na złe długi, które powinny zwiększyć płynność finansową u przedsiębiorców, a także rezygnacja z konieczności rozliczenia podatku należnego z tytułu importu usług i WNT w terminie trzech miesięcy jako warunku do odliczenia VAT naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym co deklarowany VAT należny – obecnie obowiązujące przepisy powodują konieczność wstecznego wykazania jedynie kwoty VAT należnego, a to z kolei może prowadzić do powstania zaległości podatkowej, a tym samym do obowiązku zapłaty odsetek.
Wbrew wcześniejszym zapowiedziom Ministerstwa Finansów, kilka zmian upraszczających fakturowanie ostatecznie nie znalazło się jednak w pakiecie SLIM VAT 2 i zgodnie z ostatnimi informacjami mają pojawić się w kolejnym pakiecie SLIM VAT 3, którego założenia zapowiadane są na jesień 2021 r.
Efektywne opodatkowanie zysku przypadającego na komplementariusza wynosi 19%. Wynika to z pomniejszenia przypadającej na niego kwoty zysku o przypadającą na komplementariusza kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku spółki i podatku należnego od jej dochodu. Taki sposób obliczenia podatku świetnie się sprawdza, gdy znana jest kwota zysku oraz kwota należnego od niego podatku. A więc po zakończeniu roku podatkowego.
Co natomiast w sytuacji wypłaty w trakcie roku podatkowego zaliczki na poczet zysku przypadającego na komplementariusza?
To zależy…
Tu, niestety, odpowiedź zależy od tego, kogo zapytamy. Jeżeli odpowiedzi udzieli Dyrektor KIS zaliczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dyrektor KIS stoi na stanowisku, że spółka komandytowa jako płatnik jest zobowiązana do obliczenia i pobrania podatku od całej kwoty wypłaconej zaliczki (interpretacje indywidualne z 19 kwietnia 2021 r., 0114-KDIP3-1.4011.32.2021.1.MK1; 0115-KDIT1.4011.60.2021.1.MR oraz z 8 czerwca 2021 r., 0114-KDIP2-1.4010.91.2021.4.KS). Zdaniem organów podatkowych, w związku z dokonywaną wypłatą spółka komandytowa nie ma możliwości pomniejszenia podatku, zanim nie zostaną ustalone należności CIT za rok podatkowy wynikające z zeznania rocznego CIT-8.
Sądy wstawiają się za podatnikami
Z kolei, jeżeli o to samo zapytamy sądy administracyjne – to jak na razie – odpowiedź będzie korzystna dla komplementariuszy, tzn. wypłata zaliczki na poczet zysku w trakcie roku nie jest zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu (wyrok WSA w Krakowie I SA/Kr 792/21z 13 lipca 2021 r.). Stanowisko to jest zbieżne ze poglądem NSA wyrażonym w wyroku z 3 grudnia 2020 r. (II FSK 2048/18), w którym odniósł się do analogicznego problemu w odniesieniu do wypłat zaliczek na rzecz komplementariusza spółki komandytowo-akcyjnej. W wyroku tym NSA stwierdził – mając na uwadze sposób dokonywania odliczenia od podatku – że wypłata zaliczki na poczet zysku w trakcie roku nie jest zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu.
Duże szanse na wygraną
Rozbieżność poglądów pomiędzy Dyrektorem KIS a sądami administracyjnymi wskazuje, że brak pobrania zaliczki na podatek przez spółkę wypłacającą zaliczkę na poczet przyszłego zysku komplementariuszowi może być przyczyną sporu między spółką a organami podatkowymi. Jak na razie z dużymi szansami na jego wygranie przed sądem administracyjnym.
Weryfikacja rozliczeń podatkowych wspólników spółki osobowej, w której w ciągu roku doszło do zmiany proporcji udziałów, pokazuje, iż powszechnie przyjmowane jest błędne założenie co do metody obliczenia rocznego zobowiązania wspólnika. Zakłada się bowiem, że jeżeli wielkość przypadających na poszczególnych wspólników udziałów w zysku na koniec roku uległa zmianie, to dochód za dany rok powinien zostać ustalony zgodnie i proporcjonalnie do wielkości udziału w zysku jaki obowiązywał w ciągu roku podatkowego. Sposób ten jest błędny ponieważ pomija jedną istotną okoliczność – że wyłącznie ostatnia uchwała spółki dot. podziału zysku jest wiążąca dla rocznego rozliczenia wspólników.
W konsekwencji zmiany proporcji udziału w zyskach, dokonując kalkulacji rocznego zobowiązania wspólnika może się okazać, że z tytułu dokonanych wpłat zaliczek powstanie obowiązek uiszczenia dopłaty lub niedopłata w podatku dochodowym. Jest to naturalna konsekwencja zmiany proporcji udziałów w zysku, jaką ustalono na dany rok podatkowy.
Podkreślić przy tym należy, że jeżeli w ciągu roku zaliczki kalkulowane są według obowiązującej w danym czasie proporcji, to jest to postępowanie prawidłowe (przyjmując prawidłowość rachunkowego ujęcia przychodów i kosztów danego miesiąca). Zmiana w trakcie roku obrotowego i po jego zakończeniu proporcji, w jakiej wspólnik uczestniczy w zyskach spółki osobowej, nie spowoduje więc u niego konieczności korekty odprowadzonych w ciągu roku podatkowego zaliczek na podatek dochodowy i zapłaty odsetek za zwłokę.
Czy powstanie zaległość podatkowa?
Jeżeli udział w zysku spółki za cały rok podatkowy wg ostatecznej proporcji będzie wyższy niż ten jaki był założony u danego wspólnika w trakcie trwania roku podatkowego, to spowoduje to obowiązek dopłaty podatku w stosunku do zapłaconych zaliczek. Nie może być jednak przy tym mowy o powstaniu zaległości podatkowej. Jeżeli bowiem podatnik odprowadzał zaliczki, obliczone na podstawie obowiązującej w danym momencie proporcji, uznać należy, że zaliczkę uiścił w terminie i we właściwej wysokości. Nie ma podstaw, aby wskutek późniejszych zdarzeń (przyjęcia ostatecznej proporcji) uznać z mocą wsteczną, że zaliczki, które w dniu odprowadzania były obliczone i uiszczone prawidłowo, uznać za opłacone nie w pełnej wysokości. W takiej sytuacji podatnik winien zatem dopłacić podatek, ale nie będzie miał obowiązku uiszczenia oprocentowania, ponieważ nie zaistniała zaległość podatkowa.
Jeżeli natomiast suma zaliczek okazuje się wyższa od kwoty podatku należnego, podatnikowi nie przysługują odsetki od nadpłaconego zaliczkami podatku. Organ podatkowy będzie miał więc obowiązek zwrócenia nadpłaconego podatku, ale bez odsetek, ponieważ zaliczki w chwili ich pobierania były należne zgodnie z obowiązującą w ciągu roku uchwałą wspólników.
Taka wykładnia przepisów prawa podatkowego (w zakresie naliczania odsetek) pozwala zachować symetrię w obowiązkach podatnika oraz organu podatkowego (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 listopada 2020 r., znak: 0115-KDIT3.4011.597.2020.1.AD).
17 marca br. (środa) o godz. 10.30:
Strategia podatkowa. Nowy obowiązek sprawozdawczy – jak się przygotować, gdy jej nie mamy.
Temat strategii podatkowej i obowiązków z nią związanych wzbudza wiele pytań i wątpliwości. Nic dziwnego – przepisy w tym zakresie są raczej ogólne i niejasne, a także dzielenie się często wrażliwymi dla spółki informacjami nie jest pożądane.
Nasi eksperci opowiedzą o tym jak praktycznie podejść do tematu strategii podatkowej, co trzeba ujawnić, a czego można nie ujawniać oraz co tak naprawdę przepisy dotyczące strategii oznaczają dla podatników w kontekście compliance – tj. procesów i procedur podatkowych.
Agenda spotkania:
Czy strategia podatkowa i informacja o realizowanej strategii podatkowej to jedno i to samo?
Co powinna zawierać strategia podatkowa, a czego może nie zawierać?
Czy mam wszystkie procesy i procedury, które powinienem zaraportować, że mam?
Rola organu zarządzającego, nadzorczego i dyrektora finansowego (podatkowego) a strategia podatkowe – na podstawie Wytycznych Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego
Wspieramy i zabezpieczamy interesy naszych partnerów holistycznie, pielęgnując przy tym długotrwałe relacje. W poszukiwaniu rozwiązań prawnych i podatkowych, porzucamy schematy i wyznaczamy nowe kierunki.
Nasz serwis wykorzystuje pliki cookies (pol.: ciasteczka). Korzystając ze stron internetowych Mariański Group wyrażasz zgodę na wykorzystanie przez nas plików cookies w celu zapewnienia Ci wygody podczas przeglądania zawartości naszych serwisów. Polityka cookies
