Fundacje rodzinne. Firmy na pokolenia

Od początku funkcjonowania instytucji polskiej fundacji rodzinnej wiele kwestii budzi wątpliwości interpretacyjne. Jest to spowodowane m.in. dosyć ogólnie zarysowanym przez ustawodawcę katalogiem dozwolonej działalności gospodarczej wykonywanej przez fundację rodzinną, która to zwolniona jest z opodatkowania. Z uwagi na brak stałej i jednolitej linii orzeczniczej, nawet po półtora roku od momentu wejścia w życie przepisów o fundacji rodzinnej podatnicy dosyć często nie są pewni, czy dochód fundacji rodzinnej nie zostanie objęty sankcyjną stawką 25% podatku CIT. Z tego względu organy podatkowe otrzymują w tym zakresie dużą liczbę zapytań, w których wnioskodawcy chcą ustalić, czy ich działania są bezpieczne podatkowo. Niestety stanowisko organów jest nieprzewidywalne i często rozbieżne.

Wątpliwości przy lokowaniu majątku w fundacji rodzinnej

Jednym ze spornych zagadnień jest przepis ustawy mówiący o możliwości przystępowania fundacji rodzinnej do spółek prawa handlowego i uczestnictwa w nich. Kwestią budzącą wątpliwości jest m.in. możliwość nabycia przez fundację rodzinną udziałów w wyniku reorganizacji spółek, których wspólnikiem jest fundacja rodzinna. W efekcie, w razie planowanych procesów restrukturyzacyjnych, potencjalnym ryzykiem dla fundacji rodzinnej jako podatnika jest uznanie przez organ, że planowane działanie wykracza poza zakres dozwolonej działalności. Oznaczałoby to konieczność zastosowania sankcyjnego opodatkowania podatkiem CIT i mogłoby unicestwić sens przeprowadzania danej reorganizacji struktury spółek.

Korzystne stanowisko fiskusa

W tym zakresie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał w dniu 1 sierpnia 2024 r. korzystną interpretację (0114-KDIP2-1.4010.351.2024.1.JF). Organ odpowiadając na pytanie z zakresu reorganizacji odpowiedział, że opisane przez wnioskodawcę działania polegające na wniesieniu do fundacji rodzinnej udziałów dwóch spółek, a następnie – połączenia tych spółek wraz z wydaniem udziałów fundacji rodzinnej, nie będą przekraczać dozwolonego zakresu działalności tej fundacji.

Dobra nowina! Czy dla wszystkich?

Wydana interpretacja jest dobrą nowiną dla fundatorów, którzy planują podjęcie podobnych działań. Należy mieć jednak na uwadze, że interpretacja indywidualna pełni swoją funkcję ochronną wyłącznie w opisanej we wniosku o interpretację sytuacji. W opisywanym przypadku, fundacja była jedynym wspólnikiem w obydwu łączonych spółkach, spółka przejmująca miała kontynuować działalność spółki przejmowanej, a w wyniku fuzji nie dochodziło do zwiększenia wartości podatkowej składników majątku spółki przejmowanej. Prowadzona reorganizacja miała też uzasadnienie gospodarcze i biznesowe.

Konieczność zmiany struktury spółek jest często konieczna ze względu na zmieniające się realia rynkowe oraz zmiany przepisów, do których przedsiębiorcy muszą się płynnie i stale dopasowywać. Dlatego też opisywanym rozwiązaniem zainteresowani mogą być inni przedsiębiorcy, którzy chcą zabezpieczyć swoją firmę z wykorzystaniem fundacji rodzinnej, a następnie dokonać reorganizacji. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na wątpliwości interpretacyjne i rozbieżne stanowisko organów, każdorazowo przed podjęciem decyzji o ulokowaniu danych aktywów w fundacji i podjęciem określonych działań, należy przeanalizować planowane działania pod kątem bezpieczeństwa podatkowego.