Podatki

Na konsekwencje wydania przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały 7 sędziów w dniu 27 marca 2023 r. nie trzeba było długo czekać. W prowadzonych przez Nas sprawach zapadają pierwsze decyzje umarzające postępowania z uwagi na przedawnienie zobowiązania podatkowego, w których wcześniejsze rozstrzygnięcia były wydawane z bezpodstawnym zastosowaniem art. 15 zzr ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Krótka historia sporu

Przypominamy, że źródłem rozbieżności interpretacyjnych stał się przepis art. 15 zzr ust. 1 pkt 3 ustawy COVID-owej. Zgodnie z jego brzmieniem w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, bieg terminów przedawnienia – przewidzianych przepisami prawa administracyjnego – nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Organy podatkowe bezrefleksyjnie wręcz, na podstawie cytowanego przepisu, przedłużały postępowania podatkowe i wydawały decyzje podatkowe po upływie podstawowego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Twierdziły, że przepis wprowadzający powyższą regułę na gruncie prawa administracyjnego, ma wpływ również na sprawy podatkowe.

Ze stanowiskiem organów podatkowych nie zgadzały się jednak sądy administracyjne. W ślad za przedstawicielami doktryny i profesjonalnymi pełnomocnikami, zwracały one w wydawanych wyrokach uwagę, że prawo podatkowe i prawo administracyjne stanowią dwie odrębne gałęzi prawa. Z tego powodu przepis art. 15zzr ust. 1 wskazanej ustawy nie ma wpływu na postępowania podatkowe.

Rozstrzygnięcie sporu przyniosła uchwała 7 sędziów NSA z dnia 27 marca 2023 r., w której potwierdzono, że art. 15 zzr ust. 1 pkt 3 ustawy COVID-owej nie dotyczy wstrzymania, rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Rozstrzygnięcie NSA jasno wskazuje, że nie ma podstaw do stosowania reguły o wstrzymaniu lub zawieszeniu biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych na czas epidemii.

Organy podatkowe postawione pod ścianą

Wspomniana uchwała nie przyniosła pozytywnego dla organów podatkowych skutków. Okazało się bowiem, że bezpodstawnie zawieszały bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych na okres wskazany w przepisie art. 15 zzr ust. 1 pkt 3 ustawy COVID-owej. W świetle przedstawionego stanowiska NSA, wydanie decyzji podatkowej w wydłużonym o kilka miesięcy postępowaniu nastąpiło z naruszeniem zasady, zgodnie z którą, po upływie biegu terminu przedawnienia organy podatkowe nie mają prawa określać wysokości podatku w innej kwocie niż wykazana przez podatnika.

Powyższe powoduje, że organy podatkowe mają tylko jedną możliwość – mogą uchylić decyzje podatkowe wydane w sprzeczności z przepisami Ordynacji podatkowej dotyczącymi przedawnienia, a postępowanie umorzyć.

Sukces Kancelarii – wygrywa Nasze stanowisko

W prowadzonych przez Naszą Kancelarię postępowaniach, organ podatkowy wydał właśnie pierwszą decyzję zgodną z prezentowanym przez Nas stanowiskiem w zakresie konsekwencji wydania uchwały 7 sędziów NSA.

Powyższe miało miejsce w sprawie, w której organ podatkowy pierwszej instancji określił zobowiązanie podatkowe w innej wysokości niż zadeklarowana przez reprezentowaną przez Nas Spółkę na miesiąc przed upływem 5-letniego okresu przedawnienia. W wyniku wniesienia odwołania, sprawa trafiła do organu wyższego stopnia, który rozpoznał sprawę co do meritum. Uznał, że zobowiązanie nie uległo przedawnieniu z uwagi na zastosowanie przepisów covidowych, które wydłużały okres przedawnienia o kilka miesięcy.

We wniesionej przez Nas skardze zarzuciliśmy, że organ podatkowy drugiej instancji powinien umorzyć postępowanie na swoim etapie z uwagi na brak możliwości orzekania w sprawie przedawnionego zobowiązania podatkowego. Automatyczne uznanie, że okres ten uległ wydłużeniu z uwagi na wprowadzenie nadzwyczajnych rozwiązań minimalizujących negatywne dla obywateli skutki epidemii COVID-19, skutkowało bowiem rażącym naruszeniem prawa proceduralnego.

Konsekwencją powyższego stało się wydanie decyzji uchylającej poprzednie rozstrzygnięcia w sprawie oraz umarzającej postępowanie podatkowe w całości w trybie autokontroli przez organ podatkowy rozpoznający sprawę w drugiej instancji.

Podsumowanie

Skutkiem wydania uchwały 7 sędziów NSA z dnia 27 marca 2023 r. stało się uchylanie decyzji przez organy podatkowe wydane w bezpodstawnie wydłużonym okresie przedawnienia zobowiązania z uwagi na przepisy covidowe. Co za tym idzie – umarzane są kolejne postępowania, w których do takich nieprawidłowości doszło. Dzięki temu przestrzegane są prawa podatnika, a uprawnienia organów nie prowadzą do pokrzywdzenia obywateli. Wygrana przez Nas sprawa pokazuje, że warto walczyć o swoje, bo postępowanie organów nie zawsze jest zgodne z prawem.